ابویحیی عبدالله بن سعد ابی‌سرح

---

ابویحیی عبدالله بن سعد ابی‌سرح، صحابی پیامبر اسلام و از کاتبان وحی بود که مدتی مرتد گردید اما مجددا اسلام آورد و توبه نمود. او در فتح مصر شرکت داشت و فرمانده نبرد ذات‌الصواری با رومیان بود. پس از عزلش از ولایت مصر توسط علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) به معاویه پیوست و سرانجام به سال ۳۶ هجری قمری در عسقلان درگذشت.

۱ - اصل و نسب

---

ابویحیی، عبدالله بن سعد بن ابی سرح، حسام بن حارث بن حُبیِّب قرشی عامری، از قبیله قریش و از تیره بنی‌عامر بود.

۲ - کاتب وحی

---

ابن ابی‌سرح از آغاز بعثت، اسلام آورد و از کاتبان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بود.

۳ - ارتداد

---

عبدالله پس از مدتی گمراه شد و در حال ارتداد از مدینه به مکه رفت. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) خون او را در روز فتح مکه هدر اعلام کرد.

۴ - بیعت مجدد

---

عثمان بن عفان نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) آمد و برای ابن ابی‌سرح امان خواست، زیرا او برادر رضاعی‌اش بود. سپس او، مجددا اسلام آورد و با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در آن روز بیعت کرد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: "اسلام (مسلمان شدن) گناهان گذشته را می‌پوشاند".

۵ - فتح مصر

---

عبدالله بن سعد ابی‌سرح با عمروعاص در فتح مصر مشارکت داشت و فرمانده جناح راست سپاه او بود.

۶ - والی مصر

---

عثمان خراج مصر را به او سپرد و بعد از برکنار کردن عمروعاص از ولایت مصر، او را والی آن‌جا گرداند. دوازده سال بر ولایت مصر بود که در آن مدت به افریقا حمله و شهرهایی را فتح کرد.

۷ - فرمانده نبرد ذات‌الصواری

---

عبدالله، در نبرد دریایی ذات‌الصواری سال ۳۳ ق رومیان را شکست داد و بر آنان پیروز شد. منطقه نوبه را گشود و با مردم آن مصالحه کرد و آنان اسلام را گردن نهادند.

۸ - عبدالله در صفین

---

هنگامی که علی بن ابی‌طالب خلافت را به عهده گرفت، قیس بن سعد بن عباده را به جای او گماشت؛ ابن ابی‌سرح هم به شام، نزد معاویه رفت، اما از نبرد میان معاویه و علی بن ابی‌طالب در صفین کناره گرفت و با علی و معاویه بیعت نکرد.

۹ - درگذشت

---

ابن ابی‌سرح به سال ۳۷ هجری قمری در عسقلان در حال اقامه نماز، درگذشت.

۱۰ - پانویس

---